Alles voor de vis

Is de visstand nog te redden?

Vissen hebben het zwaar. Ze sterven door vervuild water, worden in hun bestaan bedreigd door overbevissing, en door de verwoesting van ecosystemen. En dan heb je nog de sportvissers die voor hun plezier op vissen jagen. Daarom: we moeten de vissen helpen. Dat kan op verschillende manieren, zoals bijvoorbeeld het kweken van vis, een op het eerste gezicht logische oplossing. Maar voor de hand liggende ideeën creëren vaak onvoorziene problemen. “Alles voor de vis”, is een documentaire van Geert van de Wetering en Bram Esser. Te vinden op nporadio1.nl/podcasts/DOCS en alle podcastplatforms. 

Ten noorden van Lelystad wordt de grond gereedgemaakt voor gigantische distributiehallen van bedrijven als bol.com. En daarmee worden de sporen gewist van wat ooit één van de grootste viskwekerijen van Europa was, een terrein van meer dan 100 voetbalvelden groot.

De vader van Wout Uijthoven was daar de baas van. In 1964 betrokken ze de bedrijfswoning.

“Er was niks, helemaal niks. Een kale vlakte. En altijd was hier mist”

Een paar decennia floreert de viskwekerij, maar dan krijgen de aalscholvers uit de nabijgelegen Oostvaardersplassen de viskwekerij in de smiezen. En dat is het begin van het einde.

“Het is een gewoel in dat water. En die gaan dus kop over kop, dus als de ene weer bovenkomt, duikt de andere er weer overheen. Om die vis maar op te jagen. Er zijn mensen die vinden de aalscholver een hele mooie vogel, maar het is echt schorriemorrie”, vertelt Wout.

Viskweken lijkt de oplossing om de mondiale overbevissing tegen te gaan. De branche heeft de laatste jaren dan ook een enorme vlucht genomen. Maar volgens Annemarie Brijder van Compassion in World Farming is het zeker geen oplossing.

“Als je één kweekzalm eet, dan eet je eigenlijk 440 vissen…”

Als de huidige manier van viskweken ook al geen soulaas biedt, wat dan wel?

Ziega van den Berk, gelauwerd landschapsarchitect, had wel een idee.

“Ik was nieuwsgierig hoe een windpark eruit zou zien als je het vanuit het perspectief van al het zeeleven zou benaderen”

Met andere woorden: laten we de toekomstige windmolenparken op zee zo ontwerpen dat ze de ontwikkeling van het zeeleven juist stimuleren. Daarmee snijdt het mes immers aan twee kanten: èn groene energie, èn veel meer vis in de Noordzee. Wederom een helder idee, maar met onvoorziene keerzijdes.

Is er dan helemaal geen oplossing meer? Jawel, alleen moeten we die minder zoeken in de technische innovaties, en meer in onze houding ten opzichte van al het leven om ons heen. Je hoort het in Alles voor de vis, vanaf woensdag 29 mei in de feed van DOCS of in je favoriete podcastapp.

DOCS is de documentaire podcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Mina Etemad. Meer informatie: www.2doc.nl/docs.